پارچه

پارچه چیست؟

پارچه لایه‌ای شبکه‌ای انعطاف پذیر است که از نخ‌ها و الیاف طبیعی یا مصنوعی و یا ترکیبی به هم تنیده تشکیل شده‌اند، بسته به مواد تشکیل دهنده ونوع قرارگیری آنها در کنار هم با توجه به ضخامت الیاف و ظرافت بافت، نوع پارچه ها متفاوت هستند. پارچه ها توسط بافندگی ، ریسندگی یا فشرده سازی الیاف تولید میشوند.
کشف الیاف کتان رنگ شده در غاری در جمهوری گرجستان متعلق به ۳۴۰۰سال پیش از میلاد مسیح نشان از قدمت این محصول ساخت بشر در سالیان ماقبل تاریخ دارد که البته با شناخت تکنیک های ساخت مدرن و تفاوت احساس نیاز تغییرات بسیاری کرده ولی برای انواع اصلی منسوجات تفاوت بسیار کمی بین روشهای باستانی و مدرن وجود دارد.

پارچه‌ها از نظر مواد بکار رفته انواع گوناگون دارند، از جمله ی انواع پارچه می توان پنبه‌ای، پشمی، ابریشمی و غیره را نام برد که بنا به موارد استفاده طبقه بندی می شوند.

انواع پارچه

پارچه های طبیعی

پارچه ‌های طبیعی آن دسته از انواع پارچه هایی هستند که انسانها با بهره مندی از آنچه که طبیعت در اختیار آنها قرار داده و گاها با کمی خشونت و بی توجهی به ارزشهای موجود در حیات و موجودات هم زیست جهت بهره مندی خود از آن استفاده میکنند. از این دسته می‌توان به پوست حیوانات، پیله‌ی کرم ابریشم و دانه‌های گیاهان اشاره کرد. این نوع پارچه ها تنفس می‌کند و علاوه بر نرم و بادوام بودن حساسیت ایجاد نمی‌کنند. علی رغم تمام خشونتی که در تهیه پارچه‌ های طبیعی موجود است این گونه از پارچه ها را میتوان بهترین انتخاب برای همه ذکر کرد. این پارچه ها در اثر اشعه‌ی فرابنفش تغییر رنگ نمی‌دهند و به دلیل ذات طبیعی خود با بدن انسان سازگاری بسیاری دارند.خلاصه اینکه تمامی مشخصات یک پارچه خوب در اینگونه پارچه ها نهفته است…

پارچه های مصنوعی

در مقابل آن با بهره گیری از فرایند ساخت مدرن، پارچه‌ ها ی مصنوعی از الیافی ساخته می‌شوند که یا کاملا از مواد غیر ارگانیک و یا مواد ارگانیک مخلوط با مواد شیمیایی ریشه گرفته اند. پارچه ‌های مصنوعی باتوجه به هدفی که برای آن تولید می‌شوند ویژگی‌های متفاوت و فراوانی دارند. برخی سبک و فوق العاده ظریف هستند و برخی جاذب رطوبت بوده و به سرعت خشک می‌شوند. انواع اندکی از آنها بسیار لوکس و مشابه پارچه‌ های طبیعی دیگرند و برخی بسیار مقاوم و ضخیم می باشند.

پارچه های ترکیبیSynthetic

بیشتر برای بهره مندی از مزایای پارچه های طبیعی و برخورداری از استحکام الیاف مصنوعی با ترکیب کردن درصد های مختلفی از این مواد تولید می شوند. البته همیشه ترکیب این الیاف در جهت ارتقای کیفی محصول نیست و گاها تنها دلیل آن کاهش قیمت تمام شده پارچه است.

پارچه ها به نام ها و اسم های گوناگونی شناخته می شوند که در اینجا سعی شده انواعی از پر استفاده ترین پارچه ها را با توضیحاتی مختصر و کاربردی معرفی کنیم…

پارچه یپنبه‌ایCotton

پارچه ای با حس خوب و آرام بخش که برای اکثریت، اطمینان خاطر از یک پارچه ایده آل را به همراه دارد. الیاف پنبه ای به شکل ‌هادی حرارتی عمل میکنند و حرارت بدن را به بیرون منتقل می نمایند، پس در نتیجه خنک هستند. گاها لباس های پنبه ای در بین عوام نخی هم نامیده می شوند.

پارچه ی ابریشمیSilk

پارچه های ابریشمی مستحکم ترین پارچه های دنیا هستند و به علت داشتن پروتئین، ‌هادی حرارت نبوده و آن را در خود نگه می‌دارند. غالبا از پارچه های ابریشمی برای ساخت لوازم منزل و لباس‌های لوکس و تزیینی استفاده می‌شود.

پارچه ی حریر

میتوان گفت :پارچه ی ابریشمی نازک است.

پارچه یکتانLeinen

پارچه ‌ای است که از الیاف ساقه‌ی کتان ساخته می‌شود. کتان گیاه علفی یکساله‌ و دارای برگ‌های سبز مات و ساقه‌ی متشکل از الیاف نرم و بلند است که از این الیاف نخ کتان به دست می‌آورند. پارچه ی کتان به عنوان پادشاه پارچه ها شناخته می‌شود. از کتان علاوه بر ساخت لباس در مبلمان منزل نیز استفاده میگردد.

پارچه یکتان کش

همان پارچه‌ کتان است که با نخ کشی بافته می‌شود. نخ کشی عبارت است از ترتیب گذرانیدن نخ های تار از سوراخ های میلمیلک و رد دستگاه یا ماشین بافندگی تعداد کل میلمیلک های مورد نیاز برای عمل نخ کشی برابر با تعداد کل نخ های تار است.

پارچه ی جینJeans

نوعی پارچه ی کتانی است با بافت راه راه و ضخیم که به پارچه دنیم نیز شناخته میشود. اگرچه امروزه گونه های مختلفی از پارچه جین موجود است ولی اصل این پارچه به دلیل استحکام و طول عمر زیاد برای لباس کار استفاده می شود. در ایران عوام گاها به این نوع پارچه “لی” هم میگویند که در اصل نام تجاری یک برند است.

پارچه ی گاباردینGabardine

نوعی پارچه با بافت ریز از پنبه، پشم یا الیاف مصنوعی با نقوش برجسته تیغ ماهی، جناقی یا مخلوط راه راه اریب است که همواره از سمت راست به چپ یا پایین به بالا بافته می‌شود. این پارچه معتبر و مرغوب انگلیسی بیشتر برای کت و شلوار مردانه استفاده می شود.

پارچه ی کرباسSackcloth

پارچه‌ای مقاوم است از الیاف پنبه و یا لینن است که از آن برای ساخت چادر مسافرتی، کوله پشتی و غیره استفاده می‌شود.

کشمیرCashmere

کرک کشمیر که به تنهایی کشمیر هم گفته می‌شود، نوعی از الیاف است که ازموی گردن بز کشمیر و دیگر بزها به دست می‌آید. به بزهای کشمیر که موی خوبی داشتند، کاپراهیراکوس لانیگر می‌گفتند. بزهای کشمیر دو نوع کرک تولید می‌کنند که یکی، کرک‌های نرم و لطیف و دیگری موهای ضخیم و بلندتری هست که باید مو زدایی شوند. فرایند مو زدایی یک فرایند مکانیزه است که طی آن، موهای ضخیم از کرک‌های لطیف و مورد نظر جداسازی و آماده رنگ رزی و ریسندگی می‌شوند. کشمیر بافتی ظریف، محکم، سبک و لطیف دارد و پوشاک تهیه شده از آن دارای کیفیت بی‌نظیری هستند. کشمیر با الیاف نرم و لطیفش شناخته می‌شود که به صورت طبیعی پوششی سبک و بدون پرز را فراهم می‌آورد. این الیاف به سادگی در همه حالات مختلف قابل استفاده بوده و به شکل نخ‌های سبک یا سنگین تنیده می‌شوند. کشمیر رنگرزی نشده به رنگهای طبیعی سفید، خاکستری و قهوه ای‌های مختلف است. همچنین پشم آنگورا را نیز به اسم کشمیر می‌شناسند.

فوتر یا نمدFelt

نَمَد نوعی بافته سنّتی است که با پشم تولید می‌شود. در فرانسه به آن فوتر می‌گویند.
برای تهیه نمد (نمدمالی) عمل بافتن انجام نمی‌شود بلکه با ایجاد فشار و رطوبت و حرارت، موجب درهم‌رفتن الیاف پشمی می‌شوند. دو خاصیت جعد یابی و پوسته‌ای شدن پشم امکان تولید نمد را فراهم می‌کنند.
پشمی که برای تولید نمد به کار می‌رود پشم بهاره گوسفند با الیاف بلند است. از صابون و زرده تخم‌مرغ نیز می‌توان برای بهتر شدن کیفیت کار استفاده کرد. مقدار پشمی که برای هرمترمربع نمد لازم است با مقدار پشم لازم برای تولید قالی برابر است اما چون زمان تولید نمد بسیار کوتاه‌تر است (حدود یک روز) قیمت آن پایین است.

برزنتTarpaulin

برزنت یک پارچه ی مستحکم، منعطف و ضدآب است که معمولا از پارچه‌هایی مانند کرباس و یا پلی استر با روکش یورتان و یا پلاستیک هایی مانند پلی اتیلین ساخته می‌شود.

پارچه ی دانتل Dantel

نوعی پارچه توری که داری اشکال برجسته روی آن میباشد. اشکال برجسته ی روی دانتل شبیه پارچه گییپور است که همین باعث می شود بعضی به اشتباه دانتل را همان گیپور بدانند. دانتل قیمت بسیار بالایی دارد و به دلیل زیبایی و ظرافتش برای لباس عروس بسیار پرکاربرد است.

گیپور Guipure

گیپور از بافت پنبه و ابریشم بدون هیچ زمینه ای و به صورت برجسته و ضخیم درست می شود.

پشمیWool

به طور حتم بارز ترین و متداول ترین الیاف طبیعی استفاده شده در صنعت نساجی را می توان پشم نامید. با توجه به این که الیاف از چه حیوانی تهیه شده باشند، محصول به دست آمده منتسب به نام‌های مختلفی مانند مرینوس، لاما و کشمیر شناخته می‌شود. پارچه‌ های تهیه شده از پشم به دلیل ذخیره شدن هوا در بین الیاف، عایق حرارتی بوده و به علت خاصیت رطوبت پذیری و داشتن فضای خالی، عرق بدن را جذب و آن را به آرامی تبخیر می‌کنند.

چرمLeather

جنسی است که از دباغی پوست خام جانوران به‌دست می‌آید. چرم به دلیل داشتن ویژگی تنفس پذیری جایگاه مهمی را در بخش پوشاک به خود اختصاص داده است. دباغی فرایندی است که پوست فسادپذیر را به یک ماده ی طبیعی پایدار، دایمی و انعطاف‌پذیر برای کاربردهای گوناگون تبدیل می‌کند. پوست خام احشام در حالت طبیعی خود، قابل استفاده نیستند چون به مرور زمان پوسیده شده و با تغییرات دمایی دچار تغییر خواص می شوند، در سرما سخت و صلب و در گرما شل و نرم.

بامبوBamboo

بامبو لیفی طبیعی است که به تازگی وارد صنعت نساجی شده و استفاده از آن در این صنعت روزبه‌روز در حال افزایش می‌باشد. بامبو انعطاف پذیر، نرم، دارای ظاهری براق و دوستدار محیط زیست است. الیاف بامبو می توانند نرمتر از الیاف ابریشم و پنبه باشند. از دیگر ویژگی های آن می توان به جذب بسیار سریع رطوبت و عرق بدن و در عین حال خاصیت بوزدایی آن اشاره کرد، علت این امر ساختار کانالی و سوراخ دار بودن لیف بامبو است. قابلیت تنفس پذیری و گرم نگه داشتن در محیطهای سرد از دیگر مزایای این نوع پارچه است. اما خصوصیات برجسته این محصول که باعث محبوبیت بسیار آن شده خواص آنتی باکتریال آن است. استفاده طولانی مدت از پارچه بامبو به دلیل اینکه ضد اشعه ماوراء بنفش است و در عین حال خاصیت ضد میکروبی آن حتی بعد از بارها شستشو باقی می ماند، موجب می گردد پوست بدن احساس راحتی داشته باشد. براساس نتایج بدست آمده خواص گذردهی بخار آب و اثر فتیله‌ای پارچه بامبو بسیار بیش از پنبه است.

سویاSoya

الیاف سویا از محصولات باقی مانده از دانه‌های سویا پس از استخراج روغن ساخته می‌شود. دانه‌ها را تغییر می‌دهند و فراوری می‌کنند (با استفاده از عوامل غیر سمی و آنزیم‌ها) و تبدیل به الیاف و سپس پارچه می‌کنند، پارچه ی سویا معمولا بسیار نرم و گرم است.

ویسکوز یا ریونViscose or Rayon

الیاف ویسکوز بر خلاف تصور عمومی با اینکه به دست بشر تهیه می گردد، ولی متفاوت از الیافی چون نایلون و پلی استر که بر پایه ی مشتقات نفتی تولید می شوند هستند و همچون پنبه و لینن دارای ماهیت گیاهی(سلولزی) می باشند و درتقسیم بندی انواع پارچه در دسته ی الیاف طبیعی قرار می گیرند. سلولز از لینتر پنبه و یا خمیر چوب درختان مخروطی مانند سرو، کاج و مشابه آنها به دست می‌آید. تنها تفاوتی که در الیاف ویسکوز نسبت به پنبه و لینن وجود دارد، این است که این الیاف همچون کاغذ که در آن چوب درختان تبدیل به خمیر می شود و پس از آن طی یک فرایند محصول نهایی که همان کاغذ باشد تولید می گردد؛ ویسکوز نیز از الیاف کوتاه پنبه یا چوب به دقت بازیابی می گردد و با انجام یک سری عملیات شیمیایی در چندین مرحله، سلولز طبیعی به لیف ریون تبدیل می شود. از زمان اختراعش تا کنون برای پارچه‌ی پوششی استفاده شده است، هادی گرما است بنابراین حرارت بدن را حفظ می‌کند، از ابریشم طبیعی خنک تر است و می‌توان منسوجات بسیار نرم و لطیفی از آن تهیه کرد.

پارچه ی لیوسلLyocell

لیوسل یک شکل از ریون است که شامل فیبرهای سلولوزی است که توسط خمیر کاغذ حل شده تولید می‌شود.

پارچه ی لیننLinen

لینن که گاها به اشتباه لنین هم خطاب میشود به پارچه‌ی کنفی هم معروف است و از پارچه های مناسب فصل تابستان محسوب می‌شود. مرغوب‌تربن نوع این پارچه از ۷۰ درصد پنبه، ۱۰ درصد پلی استر و ۲۰ درصد ویسکوز تهیه شده و بدترین نوع آن از ۵۰ درصد پنبه و ۵۰ درصد پلی استر، بدون ویسکوز است.

پارچه ی کنفیHemp

کنف گیاهی بوته مانند و دارای ساقه های پوشیده از خار است، منشأ اصلی آن نواحی مختلف آفریقا بوده و از دانه آن روغن خوراکی استخراج و از الیاف آن محصولات مختلفی منجله کاغذ گونی و چتائی و …تهیه می شود.

پارچه ی کرپ Crepe

Crepe

پارچه کرپ می تواند از جنس هایی چون ابریشم، پشم و یا پلی استر تهیه شده باشد. این پارچه با ظاهر توری شکل، معمولا دارای حالتی مجعد و پیچ خورده می باشد.

پارچه ی ساتنSatin

در حقیقت ساتن و مخمل روش بافت پارچه را مشخص می کنند. بافت ساتن دارای نخ های بسیار طویلی است که همگی رو به یک سمت دارند، این نخ های پود حدوداً ۴/۱اینچ یا بیشتر روی سطح قرار می گیرند و سپس در پارچه فرو می روند، این روش باعث می شود تا پارچه بافتی ابریشمی شکل و نرم پیدا کند.

پارچه ی مخملVelvet

پارچه‌ای نخی یا ابریشمی که یک روی آن صاف و روی دیگر دارای پرزهای لطیف و نزدیک به هم و به یک سو خوابیده است.

پارچه ی ماهوتBroadcloth

پارچه ی ضخیم تمام پشم، نرم، کمی براق، با سطح پرز دار است. معمولا از ماهوت در بافت پرده و لباس استفاده می شود. در قدیم نوعی کلاه با رویه ی ماهوت دوخته می شد که به همین اسم(کلاه ماهوتی) خوانده می شد.

پارچه های ژاکاردJacquard

همه پارچه‌هایی که طرح آنها در روند بافت پارچه شکل گرفته و نقوش به صورت بافته در تارو پود پارچه به وجود آمده اند.

پارچه ی پلی آمیدPolyamide

شامل انواع نخ های نایلونی با استحکام بالا در مواردی مثل تقویت تایر خودرو و هواپیما مورد استفاده قرار می گیرند. این الیاف دارای مقاومت عالی در مقابل سایش می باشند. الیاف نایلونی با توجه به استحکام بالا و سختی برای تولید طناب کمربند ایمنی چتر نجات، نخ و تور ماهیگیری مورد استفاده قرار می‌گیرند.

پارچه ی نایلونNylon

نایلون استحکام خوبی در برابر سایش و کشش دارد، به همین دلیل موارد استعمال زیادی از جمله جورابهای نایلونی را شامل می شود، که به علت قابلیت کششی زیاد در قسمت زانو و مفاصل کیسه ای نمی شود، فورا خشک می‌شوند، زیرا رطوبت کمی به خود جذب می‌کنند. از نخ فیلامنت برای تهیه جوراب ساق بلند، آستری، مایوی شنا، لباس ورزشی، پارچه دانتل، بارانی، پوشاک پلیسه دار، پارچه‌های کشباف استفاده می‌شود.

پارچه ی پلی استرPolyesters

مقاومت فوق العاده ای در برابر چروک شدن دارد، حتی زمانی که خیس می‌شود. اگر پلی استر با الیاف طبیعی مخلوط شود، در تهیه منسوجات سبک وزن مانند پارچه‌های پرده ای، ساتن، پیراهن و بلیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. به علت خاصیت اتوپذیری زیاد در تهیه پارچه‌های پلیسه زنانه و پر استفاده مصرف می‌شود.

پارچه های پلی یورتانPolyurethane

پلی یورتان یک پلیمر متشکل از زنجیره ای از واحد های آلی پیوند شده با لینک های کاربامات (یورتان) است. محصولات پلی یورتان کاربردهای بسیاری دارد و سه چهارم مصارف جهانی از محصولات پلی یورتان به شکل فوم است.

لاکراLycra

اسپندکس، لاکرا یا الاستین یک پارچه‌ی مصنوعی است که به خاصیت کشسانی فوق العاده اش شناخته می‌شود که از پلاستیک طبیعی محکمتر و بادوام‌تر است. از این پارچه در مواردی استفاده می‌شود که کشسانی، به خصوص برای راحتی مد نظر است. مانند کاربرد آن در لباس‌های ورزشی، می توان گفت پارچه ای لوکس و گران قیمت است، در جهت عرضی کش می آید و به همین دلیل پارچه هایی که درصدی لاکرا دارند نه تنها دوام بیشتری دارند بلکه در حفظ ظاهر هم پیشتاز هستند، یعنی به اصطلاح زانو نمی اندازند و از فرم خارج نمی شوند.

پارچه بنگالینBengaline

پارچه‌ای آجدار که از ابریشم، پشم و یا الیاف مصنوعی بافته می‌شود. بنگالین به نوع بافت پارچه اشاره دارد. نام بنگالین هم از بنگال گرفته شده که این پارچه برای اولین بار از آنجا به فرانسه وارد شد.

پارچه ی لمه

پارچه ای رنگارنگ و براق که از الیاف رنگی یا نخ‌های براق بافته شده است.

پارچه ی پولیش

پارچه‌هایی که پوشش مویی ضخیمی دارند و رنگ و اندازه آن شبیه خز واقعی است که به پولیش معروف است و نخ آن مصنوعی است.

مدیریت یکپارچه منابع آبی

ضرورت مدیریت یکپارچه منابع آبی

آلاله قائمی - عبدالرضا کریمی

چکیده قرن بیست و یکم، قرن جنگ بر سر آب نام گرفته است. در قسمت های مختلف دنیا، بخصوص در کشورهای در حال توسعه، مسائل مرتبط با آب از قبیل: کمبود آب، آلودگی آب و افزایش خسارات ناشی از سیل وجود دارد. این مسائل کمبود مواد غذایی و به دنبال آن گسترش بیماریها را در پی خواهد داشت. بنابراین در کشورهایی مانند ایران که با کمبود منابع آبی مواجه می‌باشد، توجه به کلیه منابع آبی از اهمیت بالایی برخوردار است که این امر در قالب مدیریت یکپارچه منابع آبی قابل اجراء خواهد بود. مدیریت یکپارچه منابع آب، یک فرآیند سیستماتیک برای توسعه پایدار، تخصیص و پایش منابع آبی است که برای اهداف اجتماعی، اقتصادی و محیط زیستی استفاده می‌شود.
رشد روز افزون جمعیت، توسعه اراضی کشاورزی در مناطق خشک و نیمه خشک جهان، گسترش صنایع، توزیع ناهمگون زمانی و مکانی آب شیرین به لحاظ کمی و محدودیت‌ها و مشکلات روزافزون کیفی منابع آبی، در بسیاری از کشورها، تأمین آب مطمئن را به یکی از چالش‌های اساسی قرن حاضر تبدیل نموده است. مدیریت یکپارچه منابع آبی، ضمن جبران برخی از کمبودها، باعث افزایش ذخیره منابع آبی موجود، حداقل نمودن اثرات منفی استفاده مجزا از منابع و مدیریت مؤثر و بهینه آب می‌شود. در این مقاله، مدیریت یکپارچه منابع آبی در قالب: منابع آب سطحی، منابع آب زیرزمینی، استفاده مجدد از پساب ها و آب های مجازی مورد بحث قرار گرفته است.
درگیر بودن سازمان های مختلف در تأمین و مصرف آب های شرب، کشاورزی، صنعتی، فضای سبز و همچنین تصفیه فاضلاب و کاربری پساب تصفیه شده، لزوم هماهنگی بیشتر بین کلیه دست‌اندرکاران مسائل آب برای مشارکت و به حداقل رساندن اثرات نامطلوب بخشی بودن حیطه مسئولیت‌ها و عملکردها و در نهایت مدیریت یکپارچه منابع آبی را اجتناب‌ناپذیر می‌نماید.
کلمات کلیدی: مدیریت یکپارچه منابع آبی، تخصیص و پایش، مصارف آبی، استفاده مجدد از پساب

سرآغاز استفاده مجزا از منابع آبی منجر به بروز مشکلاتی از قبیل کمبود آب در مواقع خشکسالی به دلیل کمبود منابع آب سطحی، ناپایداری در تولید محصول، آسیب به محیط زیست و افت تراز سطح ایستابی و اختلاط آب شور و شیرین در نواحی ساحلی می‌گردد. در بهره‌برداری تلفیقی، نیازهای آبی توسط دو منبع سطحی و زیرزمینی تامین می‌گردد. در این دسته‌بندی، پساب تصفیه شده، به عنوان یک منبع آبی در مدیریت یکپارچه منابع آب، بخصوص در کشور کم آب ایران، از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. توسعه بهره‌برداری از آب های زیرزمینی در مقایسه با سد سازی دارای مزایای متعددی بوده و مشکلات به مراتب کمتری دارد. در این بین می توان به هزینه کمتر، عدم وجود مشکل رسوب و تبخیر، مشکلات کیفی کمتر و عدم وجود مشکلات محیط‌زیستی، اجتماعی و فرهنگی اشاره نمود.
مدیریت یکپارچه منابع آبی
در جهان، تقاضا برای منابع آبی روزانه در حال افزایش است. در گذشته، آب منبعی فراوان و ارزان بود و فاضلاب نیز بدون هزینه‌ها و محدودیت‌های زیاد می‌توانست به منابع آب سطحی و یا به سیستم‌های فاضلاب تخلیه گردد. به هر حال، افزایش هزینه‌های تأمین آب و دفع فاضلاب، مشوق‌های اقتصادی را برای کاربرد تکنولوژی هایی که محیط‌زیستیتر هستند و می‌توانند بازدهی استفاده از منابع طبیعی را اطمینان دهند، افزایش داده است. بسیاری از شهرهای کشورهای در حال توسعه، دارای رشد جمعیت بالا بوده که بدون برنامه‌ریزی توسعه می یابند. از پیامدهای این توسعه، کاهش اراضی قابل دسترس برای کشاورزی، آلودگی منابع آب سطحی و زیرزمینی و تغییر کاربری منابع آب کشاورزی اطراف شهرها جهت تأمین نیازهای شهری است. لذا استفاده مجدد از فاضلاب خام و تصفیه شده در کشورهای در حال توسعه واقع در مناطق خشک و نیمه خشک رو به افزایش است. معیارهای اصلی که بایستی در دستیابی به اهداف مدیریت یکپارچه منابع آب مورد توجه قرار گیرند، عبارتند از:
• بازدهی اقتصادی در استفاده: که به دلیل کمبود آب و افزایش تقاضا برای دستیابی به حداکثر بازدهی ممکن مطرح می‌گردد.
• پایداری اکولوژیکی و زیست محیطی: که حفاظت اکوسیستم ها و محیط زیست برای نسل‌های بعدی است.
• مساوات: که هر شخصی دسترسی مطمئن به منابع آبی داشته باشد.
منابع آبی قابل استفاده، شامل منابع آب سطحی و زیرزمینی می باشد. محدودیت منابع آبی باعث شده که به آب های شور و لب شور و همچنین آب های حاصل از تصفیه فاضلاب ها نیز به عنوان منابع آبی توجه گردد. در این راستا مدیریت یکپارچه منابع آبی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار خواهد بود.
از دیگر منابع آبی که بخصوص در کشورهای کم آب بایستی مورد توجه قرار گیرد، آب مجازی (Virtual Water) می‌باشد. آب مجازی آبی است که نه بصورت واقعی، بلکه بصورت مجازی در محصول نهفته است و آن میزان آبی است که برای تولید محصول مورد نیاز می‌باشد. برای مثال برای تولید یک کیلوگرم گندم به حدود 1000 لیتر آب نیاز است، لذا آب مجازی یک کیلوگرم گندم حدود 1000 لیتر است. این میزان برای یک کیلوگرم گوشت 5 تا 10 برابر است. با تجارت محصولات غذایی و یا هر نوع کالایی، یک جریان آب مجازی از کشورهای صادر کننده به کشورهای وارد کننده این محصولات ایجاد می‌گردد.
کشورهایی که با بحران آب مواجه هستند، می‌توانند محصولاتی که نیاز فراوان به آب دارند را وارد کنند. این موضوع باعث ذخیره‌سازی آب و کاهش فشار به منابع آبی و اختصاص آب در دسترس به دیگر مقاصد ‌می‌گردد. این کشورها به‌جای پمپاژ بیش از حد آب های زیرزمینی، بایستی با دخالت دادن تجارت آب مجازی در سیاست‌های آبی خود، علاوه بر دسترسی مناسب به منابع آب جهانی، از افزایش فشار به منابع محدود خود نیز بکاهند. در سطح جهانی، کشاورزی به عنوان بزرگترین بخش اقتصادی از لحاظ مصرف آب و تجارت محصولات کشاورزی، جزء اصلی‌ترین بخش تجارت آب مجازی محسوب می‌گردد.

پساب به عنوان یک منبع آبی محدودیت منابع آبی از یک طرف و آلودگی منابع آبی موجود توسط فاضلاب های شهری، صنعتی و کشاورزی از طرف دیگر، توجه به مدیریت فاضلاب ها را دو چندان می‌کند. به دلیل کمبود منابع آبی، بویژه در مناطق خشک و نیمه خشکی مانند کشور ایران، استفاده مجدد از فاضلاب تصفیه شده در آبیاری فضای سبز و کشاورزی و مصارف دیگر، به عنوان یکی از اهداف اصلی در نظر گرفته می‌شود. لذا بررسی استانداردهای مورد نیاز در کاربریهای مختلف و توجه به عوامل بهداشتی از قبیل پیشگیری از بروز مخاطرات بهداشتی و انتقال بیماری ها، حفاظت محیط زیست و حفظ تعادل اکولوژیکی از اهمیت خاصی برخوردار است. رشد روزافزون جمعیت و توسعه سریع صنایع از عواملی هستند که افزایش مصرف آب و تولید فاضلاب در جوامع را باعث شده‌اند. با توجه به محدود بودن منابع آب در دسترس، استفاده از فاضلاب تصفیه شده می تواند ضمن حفاظت از منابع آبی، بخشی از کمبود آب را نیز جبران نماید.
تصفیه فاضلاب جهت استفاده از آن در مصارف خاص با اهداف زیر صورت می‌گیرد: - تقلیل شدت آلودگی در حدی که فاضلاب تصفیه شده در محیط زیست ایجاد آلودگی نکند. - حذف یا کشتن عوامل میکروبیولوژیکی بیماری زا در فاضلاب به طوری که با اطمینان خاطر فاضلاب تصفیه شده را بتوان در مصارفی که مجاز است، به کار برد.
رشد جمعیت، توسعه صنایع و کشاورزی، نه تنها باعث مصرف بیش از حد آب گردیده، بلکه با سرازیر شدن مقادیر عظیم آلودگی ناشی از فاضلابهای شهری و صنعتی و کشاورزی، دگرگونی های مهمی در اکوسیستم طبیعت به وجود آمده و باعث محدودیت شدید استفاده از آب های طبیعی گردیده است، بطوریکه از هم اکنون در بیشتر اجتماعات، بشر قادر به تامین آب مورد نیاز خود از منابع طبیعی نمی‌باشد. همچنین تهیه آب مورد نیاز با کیفیت مورد نظر از آب های آلوده موجود، هزینه‌های سرسام‌آوری در بر دارد. مواجه شدن با کمبود آب باعث گردیده که انسان در برنامه‌ریزی های اقتصادی و اجتماعی خود با مشکالات زیادی مواجه گردد.
یکی از راه های مبارزه با کمبود آب، تأمین بخشی از نیازهای آبی از طریق مصرف فاضلاب های شهری و صنعتی است و چون هر مصرفی از این آب های بازیافتی به کیفیت خاصی نیاز دارد، در تصفیه‌خانه‌های فاضلاب برای تأمین کیفیت مورد نظر، درجه تصفیه مناسب آن را بکار می‌برند.
بدیهی است تصفیه‌های مورد نظر و مصارف فاضلابهای تصفیه شده باید تابع ضوابط تدوین شده در هر اجتماع باشد تا از طریق این مصارف مشکلات بیشتری از نظر زیست‌محیطی تولید نشود. در حال حاضر مهمترین مصارف قابل تصور فاضلاب های تصفیه شده عبارتند از:
- مصارف آبیاری کشاورزی
- مصارف صنعتی
- تغذیه مصنوعی آب های زیرزمینی
- پرورش ماهی
- مصارف شهری
عوامل مختلفی مانند دسترسی به آب های تازه و قیمت آن، شرایط اقتصادی، شرایط اقلیمی و کیفیت فاضلاب تصفیه شده در انتخاب نوع مصرف دخالت دارند. قطعاً کشاورزی بزرگترین مصرف کننده فاضلاب تصفیه شده است و علت آن وجود ترکیبات ازت و فسفر در فاضلاب است که هر دو از مهمترین مواد غذایی برای باروری زمین های کشاورزی است. صنعت بعد از کشاورزی دومین مصرف کننده فاضلاب تصفیه شده است و مزیت عمده این مصرف، کاربرد دائمی آن در طول سال می باشد.
در نقاط خشک و نیمه خشک شاید بهترین مصرف فاضلاب تصفیه شده، تغذیه مصنوعی آب های زیرزمینی باشد. قسمت مهمی از مواد باقیمانده در فاضلاب در حین نفوذ از خاک حذف می‌گردند. از منافع اولیه استفاده مجدد از فاضلاب تصفیه شده، سود حاصل از فروش پساب و یا کاهش میزان مصرف کودهای شیمیایی قابل ذکر است. از منافع دیگر آن کاهش افت سطح آب زیرزمینی و بهبود کیفیت و زیبایی محیط زیست می باشد.
در کشورهای توسعه یافته، قوانین سخت گیرانه‌ای برای کنترل و جلوگیری از آلودگی ناشی از استفاده مجدد فاضلاب در کشاورزی وجود دارد. در این کشورها قوانین خاصی برای استفاده مجدد وجود دارد و فرآیندهای تصفیه معمولاً در سطح تصفیه پیشرفته و گندزدایی است. لذا کیفیت پساب خروجی از فرآیندهای تصفیه، الزامات استفاده مجدد از پساب را تامین می کند.
در مکان هایی که منابع آبی در دسترس محدوده شده و نمی‌تواند جوابگوی افزایش نیازهای آبی جهت توسعه جوامع باشد، استفاده مجدد از آب توصیه می‌گردد. استفاده مجدد از آب، منبع آبی است که بطور مداوم و حتی در خشکسالی‌ها در مناطق شهری قابل دسترس بوده و می‌توان برای مصارف مختلف استفاده نمود.
بازیابی آب، از طریق تصفیه فاضلاب به میزانی که معیارهای کیفی آب تأمین شود، صورت می‌گیرد. استفاده از فاضلاب تصفیه شده برای کاربری های مختلف از قبیل: آبیاری اراضی کشاورزی و سیستم های خنک کننده صنایع، استفاده مجدد از آب نامیده می‌شود. فاضلاب تصفیه شده شهری در مقایسه با جریانات برگشتی کشاورزی، رواناب های سطحی و پساب صنایع، برای استفاده مجدد از قابلیت اعتماد و اهمیت بالاتری برخوردار است.
ضرورت توجه به مدیریت یکپارچه منابع آبی در ایران
کشور ایران سرزمین خشکی است که نزولات جوی آن از یک سوم متوسط نزولات جهان کمتر است. بر اساس مطالعات سازمان هواشناسی، ایران جزء کشورهایی است که در حال حاضر در تنش آبی به سر می‌برد و هر ساله بر شدت این تنش افزوده می‌گردد. طبق استانداردهای جهانی، شهرهایی که سهم سرانه آب آنها بین 1700-1000 متر مکعب در سال است، شهرهای تحت فشار و شهرهایی که سهم سرانه آنها کمتر از 1000 متر مکعب در سال است، شهرهای در تنگنای آبی تلقی می گردند. سهم سرانه شهر تهران، حدود 500 متر مکعب در سال می‌باشد که نشان می‌دهد کلان شهر تهران در بحران کم آبی بسر می برد.
استفاده مجدد از پساب تصفیه شده در کشاورزی، بخصوص در کشورهای در حال توسعه‌ای که محدودیت منابع آب پاک دارند، در حال افزایش است. به خوبی مشخص شده که تصفیه ناکافی و عدم مدیریت مناسب فاضلاب، باعث ایجاد مشکلات بهداشتی از طریق بیماریهای عفونی می‌گردد.
ضرورت مدیریت یکپارچه وقتی بیشتر جلوه‌گر می‌شود که کیفیت آب مصرفی در هر بخش با یکدیگر متفاوت بوده و میزان اتلاف و نیز پساب هر یک با یکدیگر متفاوت می‌باشد. لذا نحوه دفع، تصفیه و بازیابی و استفاده مجدد بر‌اساس انواع نیازها، جنبه های اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی متفاوت می‌گردد.
مدیریت یکپارچه منابع آبی، در راستای تضمین استفاده پایدار از منابع آبی می‌باشد. مدیریت یکپارچه منابع آب تنها راه حل جامع برای اقداماتی نظیر کاهش مصارف سنتی آب، اعمال محدودیت هایی در مورد کمیت و کیفیت آب مصرفی، ایجاد تغییرات در الگوهای جمعیتی و تولیدی جهت نیل به توسعه پایدار می باشد.
در این شیوه مدیریت منابع آب، عملکردها و نحوه تاثیر اقدامات، شفاف‌تر بوده و تاثیر بر کلیه اجزاء قابل ارزیابی و قضاوت است. در این سیستم هرچند کل سیستم بصورت یکپارچه، حجیم‌تر و ایجاد حرکت در آن با اینرسی بیشتری روبرو است، ولی تاثیر اقدامات و نحوه برنامه‌ریزی و بهره‌برداری به همان نسبت مؤثرتر و کارآتر خواهد بود.
در این روش مدیریت، هرچند برنامه‌ریزی ها در سطح کلان و با در نظر گرفتن کلیه نظرات و نیازهای اجزاء و اهداف مختلف صورت می‌گیرد، ولی هر بخش مسئول و مجری محدوده خود بوده و از این رو مسأله تداخل مسئولیت ها مطرح نخواهد شد و دستگاه های اجرایی با اطمینان بیشتر از نحوه عملکرد خود و تأثیرات متقابل بر روی عملکرد دستگاه های دیگر کار خواهند کرد. مدیریت یکپارچه این قابلیت را دارد که فرآیند برنامه‌ریزی جامع آب را به طور چشمگیری تسریع کرده و سطح آن را ارتقاء بخشد. در این بین دو مقوله مشارکت مردمی و همکاری سازمانی از اهمیت بالایی برخوردار بوده که در ذیل به اختصار توضیحاتی ارائه می‌گردد.

• مشارکت عمومی
مشارکت عمومی، یکی از فاکتورهای کلیدی در موفقیت مدیریت یکپارچه منابع آبی می‌باشد. مشارکت ذینفعان محلی در تصمیم‌گیری ها، بخصوص در موضوعاتی که به طور مستقیم بر رفاه مردم تاثیر‌گذار است از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. وقتی که مردم در مدیریت منابع آبی درگیر می‌شوند، ایجاد تغییر در عملکردهای آنها که تاثیرات منفی بر مدیریت منابع آبی دارد راحت‌تر و سریعتر صورت می‌گیرد. از طرفی اجتماعات محلی دارای اطلاعات، تجربیات و ایده‌های با اهمیتی هستند که در حل مشکلات مدیریت منابع آبی می‌توانند مفید باشند. مشارکت عمومی همچنین باعث افزایش آگاهی مردم در مدیریت یکپارچه منابع آبی می‌گردد. تاریخ نشان می‌دهد که بسیاری از شکست ها در مدیریت منابع آب، به دلیل نوع نگاه به آب به عنوان یک کالای آزاد و نه به عنوان یک کالای اقتصادی، حادث شده است. یکی از عوامل عمده بروز مشکلات زیست محیطی به ویژه در زمینه مدیریت منابع آب، عدم مشارکت و فقدان احساس مسئولیت مردم، چه از نظر فردی و چه از لحاظ اجتماعی است.

• همکاری سازمانی
هر چند روش های سازه‌ای در مقایسه با روش های غیر‌سازه‌ای دارای اهداف ملموس‌تری بوده و زود بازده می‌باشند، لیکن روش های غیر‌سازه‌ای، از جمله همکاری بین‌سازمانی در دراز مدت نتایج مطلوب‌تری را ارائه می‌دهند. برای مدیریت یکپارچه منابع آبی بطور موفقیت‌آمیز، چارچوب سازمانی مؤثری که به روشنی نقش و مسئولیت هر سازمان و هر یک از ذینفعان را تعریف نماید، ضروری است. ساختار سازمانی لازم برای مدیریت منابع آب، به سیاست ها، قوانین و مدیریت بهره‌برداری کمی و کیفی خوبی نیاز دارد. در تمامی برنامه‌ریزی های اجرایی، توجه به توانایی مردم در اجرای اقدامات برنامه‌ریزی شده برای آنها، از اهمیت بالایی برخوردار است.
ساختار کنونی مرتبط با مدیریت منابع آب، بر اساس سیاست مسئولیت ها و عملکردهای مستقل سازمان های مختلف درگیر می‌باشد. ولی نحوه نگرش برتر، در یکپارچگی و تفکر هماهنگ یا نظام‌مند است که همه چیز را در محیط‌زیست در پیوند با یکدیگر مد نظر قرار می‌دهد و از این رو هر پدیده‌ای را در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی بر یکدیگر تاثیر گذار و متاثر از هم، مورد بررسی قرار می‌دهد. نمود عینی بخشی نمودن مدیریت منابع آب، تأثیرات سوء آن بر محیط زیست است. بدین ترتیب که هر بخش برای اطمینان از عملکرد خود، در محدوده عملکرد و در راستای تامین اهداف خود خواهد کوشید و اثرات خارج از مرزهای عملکرد مورد توجه لازم قرار نمی‌گیرد.

نتیجه گیری
ضرورت مدیریت یکپارچه وقتی بیشتر جلوه‌گر می‌شود که کیفیت آب مصرفی در هر بخش با یکدیگر متفاوت بوده و میزان اتلاف و نیز پساب هر یک با یکدیگر متفاوت می‌باشد. لذا نحوه دفع، تصفیه و بازیابی و استفاده مجدد بر‌اساس انواع نیازها، جنبه های اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی متفاوت می‌گردد. در این شیوه مدیریت منابع آب، عملکردها و نحوه تأثیر اقدامات، شفاف‌تر بوده و تأثیر بر کلیه اجزاء قابل ارزیابی و قضاوت است. در این سیستم هرچند کل سیستم بصورت یکپارچه، حجیم‌تر و ایجاد حرکت در آن با کندی بیشتری روبرو است، ولی تأثیر اقدامات و نحوه برنامه‌ریزی و بهره‌برداری به همان نسبت مؤثرتر و کارآتر خواهد بود.

منابع و مآخذ
1. صفوی حمیدرضا، 1377. مدیریت یکپارچه آب در محیط‌های شهری، مجله آب و فاضلاب، شماره 28.
2. Metcalf & Eddy, 2007. Water Reuse, Issues, Technology and Application, McGraw-Hill.
3. Anderson J., 2003. The environmental benefits of water recycling and reuse. Water Science and Technology: Water Supply, 3(4), 1-10.
4. Metcalf and Eddy, 2003. Wastewater engineering: treatment, disposal, reuse. Tata McGraw-Hill, 4th ed., New Delhi.
5. Hoekstra, A. Y., 2003. Virtual Water Trade, Proceedings of the international Expert Meeting on Virtual Water Trade, IHE Delft.

ژئوممبران

ژئوممبران

ژئوممبران از خانواده محصولات ژئوسنتتیک است. این ورق ها از جنس پلی اتیلن با چگالی بالاشامل ۹۷% پلی اتیلن،۲/۵% کربن بلک و ۰/۵ % آنتی اکسیدان می باشد.

ژئوممبران ها بر اساس ماده اولیه:
ژئوممبران پلی اتیلنی
پلی اتیلن(PE) مقاومت شیمیائی خوبی در مقابل مواد اسیدی و قلیایی دارد، همچنین با افزودن مقاوم کننده هائی نه چندان گران می توان دوام آن در مقابل UV خورشید و اکسید کننده هائی محیط را نیز افزایش داد. انعطاف نه چندان زیاد اما برای عایق بندی در سطوح وسیع قابل قبولی دارد. فرآیند تولید ژئوممبران از پلی اتیلن ساده نسبتا” ارزان است.
موارد فوق باعث شده است ژئوممبران پلی اتیلنی شناخته شده ترین نوع ژئوممبران بوده و با در نظر گرفتن مسائل فنی و اقتصادی در بسیاری از کاربردها نظیر احداث حوضچه های نگهداری فاضلاب، لندفیل ها، و مخازن ثانویه مواد هیدروکربنی انتخاب بهینه محسوب شود.

پارامترهای مهم در کنترل کیفیت ژئوممبران پلی اتیلنی:
- مقاومت در مقابلUV
- یکنواختی ضخامت در تمام سطح
- دوام حرارتی
- کرنش
- مقاومت شیمیائی

ژئوممبرانPVC
انعطاف بسیار زیاد ژئوممبرانPVC به خاطر وجود مواد روان کننده در ترکیب شیمیائی آن است. در صورتی که فرمولاسیون دقیق و صحیحی در تولید PVC رعایت نشود، روان کننده های فوق الذکر دوام زیادی در شرایط محیطی نخواهد داشت.می توان چنین نتیجه گرفت که ساخت ژئوممبران PVC باید با فرمولاسیون دقیق و توسط تولید کنندگان حرفه ای صورت پذیرد. از سویی ژئوممبران PVC در صورتی که به درستی فرموله و تولید شود، بخاطر خواص عالی تنش –کرنش (حفظ تمام مقاومت کششی تا کرنش حدود ۳۰ درصد) و انعطاف فوق العاده، از جمله بهترین انواع ژئوممبران برای کاربردهای هیدرولیکی مانند ساخت مخازن ذخیره آب، آب بندی سدها، تونلهای تحت فشار، استخرهای شنا و سقف ساختمانهای مسکونی و صنعتی می باشد.

ژئوممبران پلی پروپیلن:
پروپیلن(PP) را می توان حدود سطحی بین پلی اتیلن و PVC دانست. پلی پروپیلن از نظر مقاومت شیمیائی به پلی اتیلن نزدیک است و از نظر انعطاف و خواص تنش –کرنش به PVC شباهت دارد. بنابراین از ژئوممبران پلی پروپیلن می توان در شرایطی استفاده کرد که به هر دو خاصیت فوق بطور همزمان نیاز داشته باشیم.
دسته بندی ژئوممبرانها بر اساس شکل و ساختار:
ژئوممبران معمولی: ورق ژئوممبران در شرایطی معمولی در هر دو رویه خود کاملا” صاف می باشد، از یک لایه تشکیل شده و هیچ فرآیند اضافه ای بعد از (اکستروژن) و قبل از رول کردن روی آنها انجام نشده است.

ژئوممبران مضرس:
در این نوع جهت افزایش اصطکاک ژئوممبران با سطح زیرین آب قشری از مصالح خاکی یا شنی یا بتنی که روی آن ریخته می شود، یکی از رویه ها یا هر دو رویه را یا روشهائی گوناگونی مضرس(Textured) می کنند.

این فرآیند خصوصا” برای ژئوممبران های نه چندان منعطف ( مثل پلی اتیلنی) در افزایش ضریب اصطکاک با سطوح تماس زیر و روی ژئوممبران
موثر است.

ژئوممبران گیره دار:
نوعی از ژئوممبران که پس از تزریق روی یک سطح آن گیره هائی به اشکال مختلف مانندT ، ؟ یاV تعبیه می شود. اینجا نوعی ژئوممبران عمدتا” برای حفاظت از بتن(Coucrete Protection) در مقابل مواد شیمیائی مضر برای بتن و یا جریان سیالاتی که موجب فرسایش در سطح بتن است، مورد استفاده قرار می گیرد.

ژئوممبران چند لایه:
سیستم تولید چند لایه از طریق تزریق همزمان لایه های متفاوت(Coextrusion) یا اجرای لایه های اضافی بعد از تزریق(Lamination) امکان تولید ژئوممبران یا رنگ متفاوت یا طرح های زیبا در سطح را ایجاد می کند. همین طور می توان موادی که خواص شیمیائی یا مقاومت خاص را دارند به صورت قشری نازک در سطح ژئوممبرانهای معمولی اضافه نمود.

ژئوکمپوزیت:
ترکیبی از ژئوممبران با ژئوتکستایل آن را در مقابل ضربات مقاوم می سازد و یا قراردادن شبکه ای از الیاف مقاوم در مقابل کشش در بدنه ژئوممبران باعث می شود مقاومت کششی ژئوممبران افزایش یابد و در کاربردهای خاص نظیر عایق شدن سقف و استخرهای شنا، خواص ویژه مقاومتی را پدید بیاورد.

ویژگی های ژئوممبران

- نفوذ ناپذیری در برابر مایعات و گازها
- انعطاف پذیری و در عین حال مقاومت بالا در برابر پارگی ، سوراخ شدگی و سایش
- پایداری در برابر پرتوهای فرابنفش آفتاب
- مقاومت بالا در برابر مواد شیمیایی و عوامل بیولوژیکی
- مقاومت در برابر تغييرات دمايي (از 40 - درجه تا 70 + درجه سانتيگراد
- ممانعت از رويش گياه و جلبك روي ديواره ها و مقاومت در برابر جانوران جونده
- قابليت ترميم قسمت هايي كه بر اثر ضربات فيزيكي آسيب ديده باشد
کاربرد های های ژئوممبران
- استفاده درمخازن آب به منظور جلوگیری از هرز رفتن و آلوده شدن مخازن
- استفاده در مخازن پساب به منظور جلوگیری از آلودگی محیط و آبهای زیر زمینی
- ایزولاسیون سازه های بتنی زیر زمینی جهت محافظت در برابر رطوبت و مواد خورنده
- استفاده به عنوان عایق دراستخر های نگهداری آب
- استفاده به عنوان عایق در دریاچه های مصنوعی
- پوشش دهی تالاب ها و دریاچه های مصنوعی
- پوشش دهی حوضچه های پرورش ماهی و میگو
- پوشش دهی لاگون های تصفیه فاضلاب های شهری و پساب های صنعتی
- پوشش دهی مخازن ذخیره مواد شیمیایی
- پوشش دهی تونل های عبور و مرور وسایل نقلیه و مترو
- پوشش دهی کانال های انتقال آب و فاضلاب
- استفاده در بستر سازی جاده ها و خطوط ریلی
- استفاده در محل هایی که نیاز به ایزولاسیون دارد
- استفاده جهت ایجاد پوشش غیر قابل نفوذ در محل های دفن بهداشتی زباله
- استفاده در فرایند لیچینگ مواد معدنی
- پوشش دهی کف و دیواره مخازن سوخت
- پوشش دهی حوضچه های تبخیر
- پوشش دهی پی ساختمان های مرتفع جهت جلوگیری از نفوذ آب در فوندانسیون ساختمان
مزایای ژئوممبران نسبت به سایر محصولات:

- عمر طولانی

- آزمایشات متعدد نشان داده است که ژئوممبران ها یا ژئوممبرین ها ی مقاومت مکانیکی و سایر خواص خود از جهت نفوذناپذیری و مشخصات فنی را پس از قرار گرفتن در معرض پساب های موجود در مخازن دفن زباله برای مدت 10000 ساعت ودر دمای 70 درجه سانتیگراد همچنان حفظ نموده اند و به همین دلیل عمر ودوام بالای100 ساله را برای این پوشش های ژئوممبران در مخازن دفن زباله مورد تایید قرار داده و توصیه نموده است.

- مقاومت بالای محیطی

- این ژئوممبران ها می توانند بدون تردشدگی یا شکنندگی در دمای بسیار پایین و یا کاهش مقاومت کششی و شل شدگی در دماهای بالا مورد استفاده قرار گیرند

- مقاومت مکانیکی

- مقاومت کششی بالایHDPE پخش متوازن نیرو وتغییر شکل مناسب را بخصوص در شرایط نشست نامتقارن تضمین می نماید و قابلیت افزایش طول بسیار بالای ژئوممبران بدون پارگی ، امکان هماهنگی و تطابق لاینر با ناهمواریهای سطح زیرین را بدون کاهش نفوذ ناپذیری و یا ترک خوردگی و انهدام آن فراهم می آورد
- مقاومت در برابر مواد خورنده

- ژئوممبران به دو دلیل عمده در برابر انواع محلولهای شیمیایی مقاوم می باشد اول به این علت که پلیمرهای فرد خانواده اتیلن ،از لحاظ شیمیایی خنثی بوده در واکنش های شیمیایی شرکت نمی کنند و دیگر آنکه به علت غلظت و فشردگی زنجیره های تشکیل دهنده از نفوذناپذیری بالایی برخوردار بوده و اجازه نفوذ مواد شیمیایی به ساختار خود را نمی دهد.

- مقاومت در برابر اشعه UV

- عواملی از قبیل اشعه ماورا بنفش نور خورشید و یا گاز ازون و ... می توانند سبب کاهش قابل توجه مقاومتهای مکانیکی مواد در معرض تابش اشعه شوند. با افزودن درصد مشخصی کربن سیاه به موادHDPE می توان به مقاومتی عالی در برابر مواد فوق دست پیدا کرد.علاوه بر سوابق 30 ساله استفاده از ژئوممبران در شرایط مختلف آب و هوایی در سراسر نقاط جهان بصورت روباز آزمایشات اندازه گرفته در شرایط فشردگی زمان نیز دوام بالای ژئوممبران را تائید می کند.

- مقاومت در برابر حملات بیولوژیکی ، رویش گیاهان و حمله جوندگان
- میکروارگانیزم ها ، جوندگان و ریشه گیاهان می توانند سبب تخریب پوششهای آب بند کننده شوند.لذا عدم حساسیت در برابر عوامل فوق ، یکی از نکات مهم در انتخاب لاینر نفوذ ناپذیر ژئوممبران خواهند بود.
- بهداشتی بودن و سلامت آب در تماس با ژئوممبران
- ژئوممبران به دلیل ترکیبات پلیمری هیچ گونه اثر شیمیایی بر آب نگذاشته برای مصارف آب شرب می باشد.